Kto sie komu ukazuje i dlaczego ?
- Stańczyk
- Hetman
- Wernyhora
- Upiór - 16, 17, 18, 19, 20
- Rycerz
- Widmo
Przygotuje pisemnie charakterystyke np. kto, komu i dlaczego się ukazał?
Thu Jun 5 08:15:52 AM CEST 2025
Kto się ukazuje?
Upiór to duch Jakuba Szeli, symbolizujący tragiczne dziedzictwo polskiej historii – krwawe konflikty między chłopstwem a szlachtą.
Komu się ukazuje?
Dziad (postać z chóru) – reprezentant ludowej mądrości i pamięci historycznej. Jego obecność podkreśla, że przeszłość nigdy nie została przepracowana.
Dlaczego?
-
Przestroga – Upiór przypomina o krwi i winie, która ciąży na narodzie. Szela symbolizuje niewykorzystaną szansę zjednoczenia stanów.
-
Nierozwiązany konflikt społeczny – Wyspiański pokazuje, że podział między chłopami a szlachtą wciąż istnieje, nawet podczas wesela (mieszczańsko-chłopskiego).
-
Bezsilność wobec przeszłości – Dziad, choć widzi Upiora, nie może zmienić historii. To metafora niemożności przezwyciężenia narodowych traum.
Symbolika
- Krew – nawiązanie do rzezi galicyjskiej.
- Biała postać – duch przeszłości, który nie zaznał spokoju.
- Milczenie Dziada – niemożność dialogu między warstwami społecznymi.
Podsumowanie
Ukazanie się Upiora to moment grozy i refleksji – Wyspiański ostrzega, że bez rozliczenia z historią Polacy nie odzyskają jedności potrzebnej do walki o wolność.