Zespół Szkół Elektronicznych Elektrycznych i Mechanicznych w Bielsku-Białej im. Jędrzeja ŚniadeckiegoPracownia elektrotechniki i elektronikiRok szkolny 2023 / 2024
Sprawozdanie z ćwiczenia nr: 9Daniel KrywultData wykonania ćwiczenia: 24.01.2024Grupa: 4
Klasa: 2 TR2
Temat ćwiczenia: Badanie właściwości filtrów częstotliwościowychOddano: 14.02.2024Ocena:
  1. Cel ćwiczenia

Celem ćwiczenia jest zrozumienie działania filtrów, analizowanie zasady działania filtru na podstawie jego budowy oraz porównywanie wartości teoretycznych częstotliwości granicznych.

  1. Schematy pomiarowe wykorzystywane w ćwiczeniu
  1. Schemat połączeń filtru dolnoprzepustowego

  1. Schemat połączeń filtru górnoprzepustowego

  1. Przebieg ćwiczenia
  1. Zapoznano się z instrukcją;
  2. Zgromadzono na stanowisku pomiarowym elementy wymienione w punkcie 7 potrzebne do złożenia układów przedstawionych na schematach przedstawionych w punkcie 2;
  3. Skonfigurowano układ pomiarowy przedstawiony na rysunku 1 i poproszono nauczyciela prowadzącego zajęcia z “Pracownia elektrotechniki i elektroniki” o sprawdzenie zgodności układu;
  4. Skonfigurowano układ pomiarowy przedstawiony na rysunku 2 i poproszono nauczyciela prowadzącego zajęcia o sprawdzenie zgodności układu;
  5. Po uzyskaniu akceptacji od nauczyciela prowadzącego zajęcia przeprowadzono pomiary, przy następujących założeniach:
    1. Pomiarów dokonano dla dwóch różnych wartości rezystancji rezystorów oraz pojemności kondensatorów;
      2) Przyjęto niezmienną wartość napięcia zasilającego filtr: 0.5 V
      3) Zmieniano wartość częstotliwości na generatorze w oparciu o następujące wartości:
      1. fwe = { 10 Hz; 20 Hz; 50 Hz; 100 Hz; 200 Hz; 500 Hz; 1 kHz; 2 kHz; 5 kHz; 10 kHz; 20 kHz; 50 kHz; 100 kHz; 200 kHz; 500 kHz; 1 MHz; };
  6. Po wykonaniu wszystkich pomiarów wyłączono generator i zgłoszono zakończenie pomiarów prowadzącemu zajęcia i zastosowano się do jego poleceń;
  7. Po wykonaniu wszystkich poleceń nauczyciela upewniono się, że zasilacz jest wyłączony i odłączono go od sieci zasilającej;
  8. Rozmontowano układ pomiarowy;
  9. Posprzątano stanowisko pomiarowe;
  10. Sporządzono sprawozdanie;
  1. Tabela wyników
  1. Tabela wyników filtra dolnoprzepustowego

| Numer Pomiaru | f | UWE | UWY | | KU | | | :---: | :---: | :---: | :---: | :---: | | | [Hz] | [V] | [V] | [V] | | 1 | 10 | 0.5 | 0.5 | 1 | | 2 | 20 | 0.5 | 0.5 | 1 | | 3 | 50 | 0.5 | 0.5 | 1 | | 4 | 100 | 0.5 | 0.4 | 0.8 | | 5 | 200 | 0.5 | 0.4 | 0.8 | | 6 | 500 | 0.5 | 0.2 | 0.4 | | 7 | 1000 | 0.5 | 0.1 | 0.2 | | 8 | 2000 | 0.5 | 0.1 | 0.2 | | 9 | 5000 | 0.5 | 0 | 0 | | 10 | 10000 | 0.5 | 0 | 0 | | 11 | 20000 | 0.5 | 0 | 0 | | 12 | 50000 | 0.5 | 0 | 0 | | 13 | 100000 | 0.5 | 0 | 0 | | 14 | 200000 | 0.5 | 0 | 0 | | 15 | 500000 | 0.5 | 0 | 0 | | 16 | 1000000 | 0.5 | 0 | 0 |

gdzie:
R = 3300 Ω
C = 102 μF

f - częstotliwość ustawiana na generatorze [Hz]
UWE - napięcie wejściowe filtra mierzone przez woltomierz VWE
wartość utrzymywana na stałym poziomie [V]
UWY - napięcie wyjściowe filtra mierzone przez woltomierz VWY [V]
| KU | - wzmocnienie napięciowe filtra wyznaczane z wzoru:

| KU | = UWY / UWE

  1. Tabela wyników filtra górnoprzepustowego

| Numer Pomiaru | f | UWE | UWY | | KU | | | :---: | :---: | :---: | :---: | :---: | | | [Hz] | [V] | [V] | [V] | | 1 | 10 | 0.5 | 0 | 0 | | 2 | 20 | 0.5 | 0 | 0 | | 3 | 50 | 0.5 | 0 | 0 | | 4 | 100 | 0.5 | 0.1 | 0.2 | | 5 | 200 | 0.5 | 0.2 | 0.4 | | 6 | 500 | 0.5 | 0.4 | 0.8 | | 7 | 1000 | 0.5 | 0.4 | 0.8 | | 8 | 2000 | 0.5 | 0.5 | 1 | | 9 | 5000 | 0.5 | 0.5 | 1 | | 10 | 10000 | 0.5 | 0.5 | 1 | | 11 | 20000 | 0.5 | 0.5 | 1 | | 12 | 50000 | 0.5 | 0.5 | 1 | | 13 | 100000 | 0.5 | 0.5 | 1 | | 14 | 200000 | 0.5 | 0.5 | 1 | | 15 | 500000 | 0.5 | 0.3 | 0.6 | | 16 | 1000000 | 0.5 | 0.4 | 0.8 |

gdzie:
R = 3300 Ω
C = 102 μF

f - częstotliwość ustawiana na generatorze [Hz]
UWE - napięcie wejściowe filtra mierzone przez woltomierz VWE
wartość utrzymywana na stałym poziomie [V]
UWY - napięcie wyjściowe filtra mierzone przez woltomierz VWY [V]
| KU | - wzmocnienie napięciowe filtra wyznaczane z wzoru:

| KU | = UWY / UWE

  1. Tabela wyników filtra dolnoprzepustowego

| Numer Pomiaru | f | UWE | UWY | | KU | | | :---: | :---: | :---: | :---: | :---: | | | [Hz] | [V] | [V] | [V] | | 1 | 10 | 0.5 | 0.5 | 1 | | 2 | 20 | 0.5 | 0.5 | 1 | | 3 | 50 | 0.5 | 0.5 | 1 | | 4 | 100 | 0.5 | 0.5 | 1 | | 5 | 200 | 0.5 | 0.5 | 1 | | 6 | 500 | 0.5 | 0.5 | 1 | | 7 | 1000 | 0.5 | 0.5 | 1 | | 8 | 2000 | 0.5 | 0.5 | 1 | | 9 | 5000 | 0.5 | 0.5 | 1 | | 10 | 10000 | 0.5 | 0.5 | 1 | | 11 | 20000 | 0.5 | 0.5 | 1 | | 12 | 50000 | 0.5 | 0.5 | 1 | | 13 | 100000 | 0.5 | 0.4 | 0.8 | | 14 | 200000 | 0.5 | 0.4 | 0.8 | | 15 | 500000 | 0.5 | 0.2 | 0.4 | | 16 | 1000000 | 0.5 | 0.2 | 0.4 |

gdzie:
R = 10 Ω
C = 30 μF
f - częstotliwość ustawiana na generatorze [Hz]
UWE - napięcie wejściowe filtra mierzone przez woltomierz VWE
wartość utrzymywana na stałym poziomie [V]
UWY - napięcie wyjściowe filtra mierzone przez woltomierz VWY [V]
| KU | - wzmocnienie napięciowe filtra wyznaczane z wzoru:

| KU | = UWY / UWE

  1. Tabela wyników filtra górnoprzepustowego

| Numer Pomiaru | f | UWE | UWY | | KU | | | :---: | :---: | :---: | :---: | :---: | | | [Hz] | [V] | [V] | [V] | | 1 | 10 | 0.5 | 0 | 0 | | 2 | 20 | 0.5 | 0 | 0 | | 3 | 50 | 0.5 | 0 | 0 | | 4 | 100 | 0.5 | 0 | 0 | | 5 | 200 | 0.5 | 0 | 0 | | 6 | 500 | 0.5 | 0 | 0 | | 7 | 1000 | 0.5 | 0 | 0 | | 8 | 2000 | 0.5 | 0 | 0 | | 9 | 5000 | 0.5 | 0 | 0 | | 10 | 10000 | 0.5 | 0 | 0 | | 11 | 20000 | 0.5 | 0 | 0 | | 12 | 50000 | 0.5 | 0 | 0 | | 13 | 100000 | 0.5 | 0 | 0 | | 14 | 200000 | 0.5 | 0 | 0 | | 15 | 500000 | 0.5 | 0 | 0 | | 16 | 1000000 | 0.5 | 0 | 0 |

gdzie:
R = 10 Ω
C = 30 μF
f - częstotliwość ustawiana na generatorze [Hz]
UWE - napięcie wejściowe filtra mierzone przez woltomierz VWE
wartość utrzymywana na stałym poziomie [V]
UWY - napięcie wyjściowe filtra mierzone przez woltomierz VWY [V]
| KU | - wzmocnienie napięciowe filtra wyznaczane z wzoru:

| KU | = UWY / UWE

  1. Tabela wyników filtra dolnoprzepustowego

| Numer Pomiaru | f | UWE | UWY | | KU | | | :---: | :---: | :---: | :---: | :---: | | | [Hz] | [V] | [V] | [V] | | 1 | 10 | 0.5 | 0 | 0 | | 2 | 20 | 0.5 | 0 | 0 | | 3 | 50 | 0.5 | 0 | 0 | | 4 | 100 | 0.5 | 0 | 0 | | 5 | 200 | 0.5 | 0 | 0 | | 6 | 500 | 0.5 | 0 | 0 | | 7 | 1000 | 0.5 | 0 | 0 | | 8 | 2000 | 0.5 | 0 | 0 | | 9 | 5000 | 0.5 | 0 | 0 | | 10 | 10000 | 0.5 | 0 | 0 | | 11 | 20000 | 0.5 | 0 | 0 | | 12 | 50000 | 0.5 | 0.1 | 0.2 | | 13 | 100000 | 0.5 | 0.2 | 0.4 | | 14 | 200000 | 0.5 | 0.2 | 0.4 | | 15 | 500000 | 0.5 | 0.2 | 0.4 | | 16 | 1000000 | 0.5 | 0.2 | 0.4 |

gdzie:
R = 3300 Ω
C = 30 μF
f - częstotliwość ustawiana na generatorze [Hz]
UWE - napięcie wejściowe filtra mierzone przez woltomierz VWE
wartość utrzymywana na stałym poziomie [V]
UWY - napięcie wyjściowe filtra mierzone przez woltomierz VWY [V]
| KU | - wzmocnienie napięciowe filtra wyznaczane z wzoru:

| KU | = UWY / UWE

  1. Tabela wyników filtra górnoprzepustowego

| Numer Pomiaru | f | UWE | UWY | | KU | | | :---: | :---: | :---: | :---: | :---: | | | [Hz] | [V] | [V] | [V] | | 1 | 10 | 0.5 | 0.5 | 1 | | 2 | 20 | 0.5 | 0.5 | 1 | | 3 | 50 | 0.5 | 0.5 | 1 | | 4 | 100 | 0.5 | 0.4 | 0.8 | | 5 | 200 | 0.5 | 0.4 | 0.8 | | 6 | 500 | 0.5 | 0.4 | 0.8 | | 7 | 1000 | 0.5 | 0.4 | 0.8 | | 8 | 2000 | 0.5 | 0.4 | 0.8 | | 9 | 5000 | 0.5 | 0.4 | 0.8 | | 10 | 10000 | 0.5 | 0.4 | 0.8 | | 11 | 20000 | 0.5 | 0.3 | 0.6 | | 12 | 50000 | 0.5 | 0.2 | 0.4 | | 13 | 100000 | 0.5 | 0.1 | 0.2 | | 14 | 200000 | 0.5 | 0 | 0 | | 15 | 500000 | 0.5 | 0 | 0 | | 16 | 1000000 | 0.5 | 0 | 0 |

gdzie:
R = 3300 Ω
C = 30 μF
f - częstotliwość ustawiana na generatorze [Hz]
UWE - napięcie wejściowe filtra mierzone przez woltomierz VWE
wartość utrzymywana na stałym poziomie [V]
UWY - napięcie wyjściowe filtra mierzone przez woltomierz VWY [V]
| KU | - wzmocnienie napięciowe filtra wyznaczane z wzoru:

| KU | = UWY / UWE

  1. Tabela wyników filtra dolnoprzepustowego

| Numer Pomiaru | f | UWE | UWY | | KU | | | :---: | :---: | :---: | :---: | :---: | | | [Hz] | [V] | [V] | [V] | | 1 | 10 | 0.5 | 0 | 0 | | 2 | 20 | 0.5 | 0 | 0 | | 3 | 50 | 0.5 | 0 | 0 | | 4 | 100 | 0.5 | 0 | 0 | | 5 | 200 | 0.5 | 0 | 0 | | 6 | 500 | 0.5 | 0 | 0 | | 7 | 1000 | 0.5 | 0 | 0 | | 8 | 2000 | 0.5 | 0 | 0 | | 9 | 5000 | 0.5 | 0 | 0 | | 10 | 10000 | 0.5 | 0 | 0 | | 11 | 20000 | 0.5 | 0 | 0 | | 12 | 50000 | 0.5 | 0 | 0 | | 13 | 100000 | 0.5 | 0 | 0 | | 14 | 200000 | 0.5 | 0 | 0 | | 15 | 500000 | 0.5 | 0 | 0 | | 16 | 1000000 | 0.2 | 0 | 0 |

gdzie:
R = 10 Ω
C = 102 μF
f - częstotliwość ustawiana na generatorze [Hz]
UWE - napięcie wejściowe filtra mierzone przez woltomierz VWE
wartość utrzymywana na stałym poziomie [V]
UWY - napięcie wyjściowe filtra mierzone przez woltomierz VWY [V]
| KU | - wzmocnienie napięciowe filtra wyznaczane z wzoru:

| KU | = UWY / UWE

  1. Tabela wyników filtra górnoprzepustowego

| Numer Pomiaru | f | UWE | UWY | | KU | | | :---: | :---: | :---: | :---: | :---: | | | [Hz] | [V] | [V] | [V] | | 1 | 10 | 0.5 | 0.5 | 1 | | 2 | 20 | 0.5 | 0.5 | 1 | | 3 | 50 | 0.5 | 0.5 | 1 | | 4 | 100 | 0.5 | 0.5 | 1 | | 5 | 200 | 0.5 | 0.5 | 1 | | 6 | 500 | 0.5 | 0.5 | 1 | | 7 | 1000 | 0.5 | 0.5 | 1 | | 8 | 2000 | 0.5 | 0.5 | 1 | | 9 | 5000 | 0.5 | 0.5 | 1 | | 10 | 10000 | 0.5 | 0.5 | 1 | | 11 | 20000 | 0.5 | 0.5 | 1 | | 12 | 50000 | 0.5 | 0.4 | 0.8 | | 13 | 100000 | 0.5 | 0.4 | 0.8 | | 14 | 200000 | 0.5 | 0.4 | 0.8 | | 15 | 500000 | 0.5 | 0.2 | 0.4 | | 16 | 1000000 | 0.2 | 0 | 0 |

gdzie:
R = 10 Ω
C = 102 μF
f - częstotliwość ustawiana na generatorze [Hz]
UWE - napięcie wejściowe filtra mierzone przez woltomierz VWE
wartość utrzymywana na stałym poziomie [V]
UWY - napięcie wyjściowe filtra mierzone przez woltomierz VWY [V]
| KU | - wzmocnienie napięciowe filtra wyznaczane z wzoru:

| KU | = UWY / UWE

  1. Obliczenia
  1. Obliczenia wzmocnienia KU

| KU | - wzmocnienie napięciowe filtra wyznaczane z wzoru:

| KU | = UWY / UWE

  1. Filtra dolnoprzepustowego

    1. KU = 0.5 V / 0.5 V = 1

    2. KU = 0.5 V / 0.5 V = 1

    3. KU = 0.5 V / 0.5 V = 1

    4. KU = 0.4 V / 0.5 V = 0.8

    5. KU = 0.4 V / 0.5 V = 0.8

    6. KU = 0.2 V / 0.5 V = 0.4

    7. KU = 0.1 V / 0.5 V = 0.2

    8. KU = 0.1 V / 0.5 V = 0.2

    9. KU = 0 V / 0.5 V = 0

    10. KU = 0 V / 0.5 V = 0

    11. KU = 0 V / 0.5 V = 0

    12. KU = 0 V / 0.5 V = 0

    13. KU = 0 V / 0.5 V = 0

    14. KU = 0 V / 0.5 V = 0

    15. KU = 0 V / 0.5 V = 0

    16. KU = 0 V / 0.5 V = 0

  2. Filtra górnoprzepustowego

    1. | KU | = 0 V / 0.5 V = 0

    2. | KU | = 0 V / 0.5 V = 0

    3. | KU | = 0 V / 0.5 V = 0

    4. | KU | = 0.1 / 0.5 V = 0.2

    5. | KU | = 0.2 / 0.5 V = 0.4

    6. | KU | = 0.4 / 0.5 V = 0.8

    7. | KU | = 0.4 / 0.5 V = 0.8

    8. | KU | = 0.5 / 0.5 V = 1

    9. | KU | = 0.5 / 0.5 V = 1

    10. | KU | = 0.5 V / 0.5 V = 1

    11. | KU | = 0.5 V / 0.5 V = 1

    12. | KU | = 0.5 V / 0.5 V = 1

    13. | KU | = 0.5 V / 0.5 V = 1

    14. | KU | = 0.5 V / 0.5 V = 1

    15. | KU | = 0.3 V / 0.5 V = 0.6

    16. | KU | = 0.4 V / 0.5 V = 0.8

  1. Obliczenia dla wartości częstotliwości granicznej

    fgr - częstotliwość graniczna obliczana ze wzoru:

fgr = 1 / ( 2 · π · R · C)

  1. Dla pierwszego filtru w tabelce a) i b):
    R = 3300 Ω
    C = 102 μF

    fgr = 1 / (2 · π · R · C) = 1/(2 · π · 3300 Ω · 102 μF) = 0.473 Hz

  2. Dla drugiego filtru w tabelce c) i d):
    R = 10 Ω
    C = 30 μF

    fgr = 1 / (2 · π · R · C) = 1/(2 · π · 10 Ω · 30 μF) = 530.000 Hz

  3. Dla trzeciego filtru w tabelce e) i f):
    R = 3300 Ω
    C = 30 μF

    fgr = 1 / (2 · π · R · C) = 1/(2 · π · 3300 Ω · 30 μF) = 1.608 Hz

  4. Dla czwartego filtru w tabelce g) i h):
    R = 10 Ω
    C = 102 μF

    fgr = 1 / (2 · π · R · C) = 1/(2 · π · 10 Ω · 102 μF) = 156.113 Hz

  1. Wykresy
  1. Dla każdego filtru przebieg charakterystyki amplitudowej:
  1. Z tabeli a)

  1. Z tabeli b)

  1. Z tabeli c)

  1. Z tabeli d)

  1. Z tabeli e)

  1. Z tabeli f)

  1. Z tabeli g)

  1. Z tabeli h)

  1. Dla filtrów dolnoprzepustowych o różnych wartościach parametrów R i C:

    R1 = 3300 Ω C1 = 102 μF
    R2 = 10 Ω C2 = 30 μF

  2. Dla filtrów górnoprzepustowych o różnych wartościach parametrów R i C:

    R1 = 3300 Ω C1 = 102 μF
    R2 = 10 Ω C2 = 30 μF

  1. Elementy wykorzystane w ćwiczeniu
  • 2 kondensatory po 102 μF i 30 μF
  • 2 rezystory po 3300 Ω i 10 Ω
  • generator funkcyjny
  • przewody łączące
  • płytka stykowa
  • 2 woltomierze
  • 2 węzły
  1. Wnioski
  1. Filtry dolnoprzepustowe i górnoprzepustowe różnią się w działaniu i charakterystyce, co zostało potwierdzone przez wyniki pomiarów w m.in. tabeli a) i b)
  2. Dla filtrów dolnoprzepustowych, wartość częstotliwości granicznej jest niższa dla większych wartości rezystancji i pojemności, natomiast dla filtrów górnoprzepustowych, wartość częstotliwości granicznej jest wyższa dla większych wartości rezystancji i pojemności, co widać bardzo dobrze na wykresie e) oraz f) .
  3. Większość porównanych do siebie filtrów dolnoprzepustowych i górnoprzepustowych o tych samych wartościach rezystancji i pojemności są swoim prawie identycznym odbiciem lustrzanym. Podobieństwo filtrów o różnych konfiguracjach i tych samych komponentów potwierdza charakterystyka.