29/04/2024
Klasyczne konstrukcje umożliwiają swobodny przepływ czynnika w jednym kierunku i odcięcie przepływu w kierunku przeciwnym. Proces zamknięcia odbywa się samoczynnie w wyniku zmiany kierunku przepływu oraz przy wyrównaniu sił po obu stronach elementu zamykającego. Najczęściej ciśnienie otwarcia to nie wielka siła, dwie podstawowe odmiany tych zaworów to takzwany zawór nieobciążony, bez sprężyny lub obciążony, ze sprężyną. Zawory te stosuje się w różnych miejscach układów i mogą pełnić różne funkcje, dość często mogą tworzyć osobne zespoły z innymi elementami układów, co zwiększa ich obszar zastosowań. W przypadku zaworów nieobciążonych ciśnienie otwarcia musi być wyższe od ciśnienia panującego na wyjściu. Z kolei w zaworach obciążonych gdzie element zamekający utrzymywany jest w pozycji zamknięcia przez sprężynę, ciśnienie otwarcia musi być wyższe od sumy ciśnienia na wyjściu i siły sprężyny.
Występują też inne odmiany zaworów, takzwane zawory sterowane, gdzie przepływ czynnika może odbywać się w obu kierunkach. Inna nazwa to zamki pneumatyczne lub hydrauliczne. Dwie podstawowe odmiany, to zawór zwrotny sterowany otwierany ciśnieniem, zawór zwrotny sterowany zamykany ciśnieniem. W tym przypadku zawory te posiadają trzecie przyłącze w którym podawany jest sygnał sterujący, ale również mogą być obciążone i nieobciążone. W niektórych przypadkach stosuje się zawory podwójne, odpowiednio ze sobą sprzężone - zawory bliźniacze. Zawór bliźniaczy moża wykonać z dwóch zaworów sterowanych.
71.2 - Jest to zawór nieobciążony, który może pracować tylko w pozycji pionowej. Podanie czynnika na przyłącze 1, gdy ciśnienie na przyłączu 2 jest niższe powoduje uniesienie kulki 3, która oprze się o gniazdo 5 (wkręcone do korpusu 4). W gnieździe 5 najczęściej wykonane są rowki lub otwory, przez które czynnik może swobodnie przepływać do przyłącza 2. Gdy w 1 będzie niższe ciśnienie lub w dwójce rośnie ciśnienie, kulka opadnie do dolnego gniazda - zamknięcie przepływu i doszczelnienie przez ciśnienie panujące w dwójce.
71.3 - Zawór zwrotny bez sprężyny - w zależności od pozycji zacisków (zaciśnięte lub nie) czynnik może lub też nie przepłynąć otworu przyłączeniowego 1 do 2 i na odwrót. Działanie tego zaworu jest niezależne od ułożenia zaworu (poziomo, pionowo).
71.4 - Zawór obciążony - zawory obciążone dość często sa w konstrukcji grzybkowej, co oznacza że aby zawór otworzyć należy pokonać siłę sprężyny i ciśnienie za elementem zamekającym, pokazany na rysunku rozwiazaniu, grzybek ma ksztalt tuleji w ktorej umieszczona jest sprezyna - tworzy to uklad komory sprężyny, aby czynink mogl swobodnie naplywac i wyplywac, w tuleji wykonany jest otwor w bocznej powierzchni. Szczelnosc zaworu zalezy od powierzchni gniazda i grzybka. Oprocz tych typowych konstrukcji stosuje zawory zwrotne sterowane, ktore pozwalaja na przeplyw czynnika w obu kierunkach, pod warunkiem ze zawor zostanie w odpowiedni sposob przesterowany.
71.5 i 71.6 - doprowadzamy czynnik do przylacza 1. Przy odpowiedniej wartosci cisnienia spowoduje przesuniecie grzybka 3 i ugiecie sprężyny 4 - polaczanie przepływu 1-2. W momencie wzrostu ciśnienia na przylaczu 2, powyzej cisnienia na przylaczu 1 lub jego zaniku. Gdy do przylacza s podamy sygnał sterujący to tlcozek 5 zostanie przesuniety i wymusi on przesterowanie grzybka 3 - umozliwenie przeplywu czynnika z 2 do 1.
71.7 - Pokazano nieco inna konstrukcje z nieco innym dzialaniem, lecz bardzo podobnym. Sprezyna sterująca grzybkiem jest w przestrzeni tloczka sterujacego.