13.AlkoholePolihydroksylowe

Alkohole Polihydroxylowe

Thu Apr 24 08:13:48 AM CEST 2025

Alkohole, których cząsteczki zawierają więcej grup hydroksylowe:

etano - 1,2 diol

    H
    |
H - C - O - H
H - C - O - H
    |
    H
``

---`

> etano - 1,2 - diol (glikol)

H
|

H - C - O - H H - C - O - H H - C - O - H | H “

propano - 1,2,3 - triol (gliceryna)

---

Glikol, Gliceryna - cziecze bezbarwne, dobrze rozpuszczalne w wodzie, glikol jest trucizną, a gliceryna nie.

$C_3{H}_5(OH{)}_3$

Glicerol jest mniej lotny niż woda

Reakcja charakterystyczna glicerolu: Wodorotlenek miedzi 2 zmienia barwe z błękitnej na szafirowom.

glicerol: trucizna

jest higroskopijna stosowana w kosmetykach jako substancja nawilżająca

---

Tue Apr 29 11:13:10 AM CEST 2025

Zadanie 1

Uzupełnij tabelę dla alkoholi polihydroksylowych.

Przykładowe rozwiązanie dla dwóch alkoholi (np. etano-1,2-diol i propano-1,2,3-triol):

A. Etan-1,2-diol (glikol etylenowy)

Wzór sumaryczny: C2H6O2C2​H6​O2​.

Nazwa systematyczna: etano-1,2-diol.

Stosunek atomowy: C : H : O = 2 : 6 : 2.

Stosunek masowy: mC:mH:mO=24:6:32mC:mH:mO=24:6:32.

B. Propan-1,2,3-triol (glicerol)

Wzór sumaryczny: C3H8O3C3​H8​O3​.

Nazwa systematyczna: propano-1,2,3-triol.

Stosunek atomowy: C : H : O = 3 : 8 : 3.

Stosunek masowy: mC:mH:mO=36:8:48mC:mH:mO=36:8:48.

Zadanie 2

Oceń prawdziwość zdań.

Glicerol jest nietoksycznym alkoholem.
P (Prawda)

Propan-1-ol ma niższą temperaturę wrzenia niż propano-1,2,3-triol.
P (Prawda, bo więcej wiązań wodorowych w triolu).

Etanol ma większą gęstość niż etano-1,2-diol.
F (Fałsz, diol ma większą gęstość).

Alkohole polihydroksylowe mają większą lotność niż alkohole monohydroksylowe.
F (Fałsz, mają mniejszą lotność).

Alkohole polihydroksylowe słabo rozpuszczają się w wodzie.
F (Fałsz, dobrze się rozpuszczają).

Zadanie 3

Podaj nazwy systematyczne alkoholi polihydroksylowych.

A. CH2−CH2−CH2CH2​−CH2​−CH2​ OHOHOHOH Nazwa: propano-1,2-diol.

B. CH2−CH−CH2CH2​−CH−CH2​ OHOHOHOHOHOH Nazwa: propano-1,2,3-triol. Zadanie 4

Narysuj wzory strukturalne alkoholi polihydroksylowych.

A. Propano-1,2-diol CH3−CH(OH)−CH2OH CH3​−CH(OH)−CH2​OH

B. Butano-1,4-diol HO−CH2−CH2−CH2−CH2−OH HO−CH2​−CH2​−CH2​−CH2​−OH

C. Butano-1,2,3-triol CH2(OH)−CH(OH)−CH(OH)−CH3 CH2​(OH)−CH(OH)−CH(OH)−CH3​

D. Propano-1,2,3-triol (glicerol) CH2(OH)−CH(OH)−CH2(OH) CH2​(OH)−CH(OH)−CH2​(OH)