-
Czas i miejsce powstania: Kraków 1900 r., inspiracją było wesele Rydla w Bronowicach.
-
Bohaterowie: Większość ma swoje realne prototypy (np. Rydel, Tetmajerowie).
Pan Młody – Lucjan Rydel, poeta, przyjaciel Wyspiańskiego. Panna Młoda – Jadwiga Mikołajczykówna, chłopka z Bronowic. Gospodarz – Włodzimierz Tetmajer, malarz, mąż Anny Mikołajczykówny (Gospodyni). Poeta – Kazimierz Przerwa-Tetmajer, dekadencki poeta, przyrodni brat Włodzimierza. Dziennikarz – Rudolf Starzewski, redaktor krakowskiego „Czasu”. Rachela – Pepa Singer, córka bronowickiego karczmarza (w dramacie jednak znacznie zmieniona). Marysia – Maria Mikołajczykówna, siostra Panny Młodej, której narzeczony (malarz Ludwik de Laveaux) zmarł przed ślubem. Radczyni – Antonina Domańska, ciotka Lucjana Rydla, autorka powieści dla młodzieży. Nos – postać inspirowana krakowską cyganerią artystyczną (m.in. Stanisławem Przybyszewskim).
- Cytat, intepretacja
Złoty róg, wręczony Gospodarzowi przez Wernyhorę, miał być sygnałem do powstania.
Jasiek (brat Panny Młodej) otrzymał zadanie zadęcia w róg, lecz zgubił go, gdy schylał się po czapkę z pawimi piórami – symbol próżności i przywiązania do dóbr materialnych.
Utracony róg oznacza klęskę idei zjednoczenia – chłopi i inteligencja nie są gotowi do walki.
TLDR gorzkie podsumowanie kondycji społeczeństwa polskiego** Jest przestrogą i oskarżeniem, że nawet największa szansa może zostać zaprzepaszczona, jeśli brak jedności, odwagi i dojrzałości narodowej.
Chłopi w I akcie “Wesela”
Przedstawiciele:
- Czepiec
- Gospodyni
- Jasiek
- Klimina
- Kuba
Cechy chłopów:
-
Duma z chłopskiego pochodzenia:
- Chłopi są świadomi swojej wartości. Czepiec mówi o tym, że chłopi „do polityki się znają” i nie należy ich lekceważyć.
- Przykład: Czepiec w rozmowie z Dziennikarzem:
„Cóż tam, panie, w polityce? Chińcyki trzymają się mocno!”
-
Żywiołowość i temperament:
- Chłopi są naturalni, energiczni, niekiedy porywczy (np. Czepiec staje się agresywny, gdy czuje się urażony).
-
Patriotyzm i zainteresowanie sprawami narodowymi:
- Czepiec wykazuje zainteresowanie polityką i historią narodową – chce, by inteligencja rozmawiała z nim jak z równym.
-
Autentyczność i przywiązanie do tradycji:
- Ubrania, zwyczaje, mowa – wszystko wskazuje na głęboko zakorzenione wartości ludowe.
- Ich język (gwara), obyczaje i religijność są wyrazem przywiązania do wiejskiej kultury.
Inteligencja w I akcie “Wesela”
Przedstawiciele:
- Pan Młody
- Dziennikarz
- Radczyni
- Poeta
Cechy inteligencji:
-
Fascynacja wsią i chłopami:
-
Inteligenci są zafascynowani ludowością, co objawia się w romantycznym idealizowaniu chłopów (np. Pan Młody w zachwycie nad żoną – chłopką).
-
Pan Młody:
„Cóż tam, panie, w polityce?… Ja z chłopa i na chłopa…”
-
-
Oderwanie od rzeczywistości:
- Inteligencja traktuje chłopów powierzchownie – nie rozumie ich prawdziwego życia i problemów.
- Dziennikarz unika rozmowy z Czepcem o polityce – bagatelizuje chłopa.
-
Bierność i brak zdecydowania:
- Przedstawiciele inteligencji są pełni słów, ale brak im czynu – są bierni, bezradni, często ironiczni lub zrezygnowani.
-
Wewnętrzne rozdarcie:
- Niektórzy (jak Pan Młody) są rozdwojeni między swoim pochodzeniem a fascynacją wsią.
- Ich uczucia do ludu bywają powierzchowne, jakby z potrzeby estetycznej, a nie głębokiego zrozumienia.
Podsumowanie – kontrast w I akcie:
Chłopi | Inteligencja |
---|---|
Autentyczni, żywiołowi, przywiązani do tradycji | Oderwani od rzeczywistości, bierni |
Zainteresowani polityką i historią | Unikają rozmów o sprawach narodowych |
Chętni do działania | Romantyzują wieś, ale nie znają jej realiów |
Dumnie prezentują swoją tożsamość | Często pogardliwi wobec chłopów lub ich nie rozumieją |
|-----|------|-------------------------------------------------|
Lp. | Pkt. | Nazwa |
---|---|---|
1. | 1 | SFWP - Spelnienie formalnych warunkow polecenia |
2. | 16 | KLIK - Kompetencje literackie i kulturowe |
3a. | 3 | komp |
3b. | 3 | komp |
3c. | 1 | komp |
4a. | 7 | jęz. |
4b. | 2 | at. |
4c. | 2 | int. |
----- | ------ | ------------------------------------------------- |