30

Inteligencja

Przedstawiciele:

*Czepiec*
*Gospodyni*
*Jasiek*
*Klimina*
*Kuba*

*Duma z chłopskiego pochodzenia:*

Chłopi są świadomi swojej wartości. Czepiec mówi o tym, że chłopi „do polityki się znają” i nie należy ich lekceważyć.
Przykład: Czepiec w rozmowie z Dziennikarzem:

„Cóż tam, panie, w polityce? Chińcyki trzymają się mocno!”

*Żywiołowość i temperament:*

Chłopi są naturalni, energiczni, niekiedy porywczy (np. Czepiec staje się agresywny, gdy czuje się urażony).
Jasiek i Kuba to postaci dynamiczne, chętne do zabawy i działania.

*Patriotyzm i zainteresowanie sprawami narodowymi:*

Czepiec wykazuje zainteresowanie polityką i historią narodową – chce, by inteligencja rozmawiała z nim jak z równym.

*Autentyczność i przywiązanie do tradycji:*

Ubrania, zwyczaje, mowa – wszystko wskazuje na głęboko zakorzenione wartości ludowe.
Ich język (gwara), obyczaje i religijność są wyrazem przywiązania do wiejskiej kultury.

Przedstawiciele:

*Pan Młody*
*Dziennikarz*
*Radczyni*
*Poeta*

*Fascynacja wsią i chłopami:*

Inteligenci są zafascynowani ludowością, co objawia się w romantycznym idealizowaniu chłopów (np. Pan Młody w zachwycie nad żoną – chłopką).
Pan Młody:

„Cóż tam, panie, w polityce?… Ja z chłopa i na chłopa…”

*Oderwanie od rzeczywistości:*

Inteligencja traktuje chłopów powierzchownie – nie rozumie ich prawdziwego życia i problemów.
Dziennikarz unika rozmowy z Czepcem o polityce – bagatelizuje chłopa.

*Bierność i brak zdecydowania:*

Przedstawiciele inteligencji są pełni słów, ale brak im czynu – są bierni, bezradni, często ironiczni lub zrezygnowani.

*Wewnętrzne rozdarcie:*

Niektórzy (jak Pan Młody) są rozdwojeni między swoim pochodzeniem a fascynacją wsią.
Ich uczucia do ludu bywają powierzchowne, jakby z potrzeby estetycznej, a nie głębokiego zrozumienia.

Kryterium	Chłopi	Inteligencja
Przedstawiciele	Czepiec, Jasiek, Kuba, Klimina, Gospodyni	Pan Młody, Dziennikarz, Poeta, Radczyni
Stosunek do tradycji	Silne przywiązanie do tradycji, obyczajów, religii	Fascynacja tradycją, ale powierzchowna i często sztuczna
Stosunek do polityki i ojczyzny	Zainteresowani sprawami narodowymi (np. Czepiec pyta o politykę)	Unikają rozmów o polityce (Dziennikarz unika dyskusji z Czepcem)
Zachowanie i postawa	Żywiołowi, dumni, czasem porywczy (np. Czepiec), chętni do działania	Bierność, dystans, niezdecydowanie
Język i sposób mówienia	Gwara, język prosty, ale pełen emocji i mądrości ludowej	Język literacki, pełen frazesów i poetyckiej stylizacji
Stosunek do drugiej grupy	Chłopi czują się niedoceniani, ale chcą współpracy	Inteligencja często patrzy z góry lub traktuje chłopów jak egzotykę
Wady i słabości	Czasem porywczy charakter, mała świadomość organizacyjna	Oderwanie od realiów, pozorna fascynacja wsią, brak czynu
Symboliczne znaczenie	Potencjalna siła narodu, oparcie dla przyszłości	Umysł i tradycja romantyczna, ale niezdolna do praktycznego działania